Bệnh hắc lào, hay còn gọi là nấm da thân (Tinea corporis), là một bệnh nhiễm nấm ngoài da phổ biến, gây ra cảm giác ngứa ngáy khó chịu và ảnh hưởng không nhỏ đến thẩm mỹ cũng như chất lượng cuộc sống. Nhiều người thắc mắc tại sao mình lại bị hắc lào hoặc nguyên nhân hắc lào từ đâu mà có. Hiểu rõ về các nguyên nhân gây bệnh hắc lào và các yếu tố nguy cơ hắc lào không chỉ giúp chúng ta chủ động phòng tránh mà còn hỗ trợ quá trình điều trị hiệu quả hơn. Bài viết này từ TriHacLao.com sẽ cung cấp thông tin chi tiết về 8 nguyên nhân chính và các yếu tố làm tăng khả năng mắc phải căn bệnh phiền toái này.
Nội dung bài viết
I. Thủ Phạm Chính Gây Ra Hắc Lào: Vi Nấm Dermatophytes
Trước khi đi sâu vào các nguyên nhân hắc lào cụ thể, điều quan trọng là phải biết “thủ phạm” trực tiếp gây bệnh. Hắc lào chủ yếu do một nhóm vi nấm có tên là Dermatophytes gây ra. Các chủng nấm phổ biến nhất trong nhóm này bao gồm:
- Trichophyton
- Microsporum
- Epidermophyton
Những loại nấm này ưa thích môi trường ấm và ẩm ướt. Chúng phát triển bằng cách tiêu thụ keratin, một loại protein có trong da, tóc và móng của người và động vật. Đây chính là lý do vì sao hắc lào có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể.
II. 8 Nguyên Nhân Gây Bệnh Hắc Lào Phổ Biến Nhất
Dưới đây là 8 nguyên nhân bị hắc lào mà bạn cần đặc biệt lưu ý:
1. Tiếp Xúc Trực Tiếp Với Người Bị Nhiễm Nấm (Người Sang Người)
Đây là nguyên nhân gây hắc lào phổ biến hàng đầu. Nấm gây hắc lào có thể dễ dàng lây truyền qua tiếp xúc da kề da với người đang mang bệnh. Chỉ cần một cử chỉ thân mật như ôm, nắm tay, hoặc thậm chí là vô tình chạm vào vùng da bị nhiễm nấm của người khác cũng có thể khiến bạn bị lây bệnh. Môi trường tập thể như quân đội, trường học, ký túc xá, phòng gym là những nơi có nguy cơ lây nhiễm cao.
2. Lây Nhiễm Từ Động Vật Mang Mầm Bệnh (Động Vật Sang Người)
Nhiều người không biết rằng, thú cưng như chó, mèo, hoặc các động vật khác (bò, dê, ngựa) cũng có thể mang nấm Dermatophytes và trở thành nguồn lây hắc lào cho người. Việc ôm ấp, vuốt ve động vật bị nhiễm nấm mà không rửa tay sạch sẽ sau đó có thể khiến bạn bị nhiễm bệnh. Các dấu hiệu nấm ở động vật có thể là các mảng da bị rụng lông, có vảy.
3. Tiếp Xúc Với Đồ Dùng Cá Nhân Bị Nhiễm Nấm (Đồ Vật Sang Người)
Vi nấm gây hắc lào có thể tồn tại khá lâu trên các bề mặt và đồ dùng cá nhân. Việc sử dụng chung hoặc tiếp xúc với các vật dụng của người bị bệnh là một nguyên nhân hắc lào quan trọng:
- Quần áo, khăn tắm, khăn mặt
- Chăn, ga, gối, đệm
- Lược chải tóc
- Dụng cụ thể thao
Do đó, việc giữ vệ sinh cá nhân và không dùng chung đồ dùng là vô cùng cần thiết.
4. Tiếp Xúc Với Môi Trường Đất Bị Nhiễm Nấm
Một số chủng nấm Dermatophytes có thể sống trong đất. Mặc dù ít phổ biến hơn, nhưng việc tiếp xúc trực tiếp da trần với đất bị nhiễm nấm (ví dụ như làm vườn mà không mang găng tay) cũng có thể là một nguyên nhân gây ra hắc lào, đặc biệt nếu da bạn có vết trầy xước nhỏ.
5. Vệ Sinh Cá Nhân Kém
Không tắm rửa thường xuyên, đặc biệt là sau khi vận động mạnh, ra nhiều mồ hôi, sẽ tạo điều kiện lý tưởng cho nấm phát triển. Mồ hôi và tế bào da chết tích tụ là “mảnh đất màu mỡ” cho vi nấm. Đây là một trong những nguyên nhân bệnh hắc lào có thể kiểm soát được.
6. Mặc Quần Áo Chật, Ẩm Ướt
Quần áo bó sát, làm từ chất liệu không thấm hút mồ hôi (như nylon, polyester) sẽ khiến da bị bí bách, ẩm ướt. Môi trường này cực kỳ thuận lợi cho nấm gây hắc lào sinh sôi và tấn công da. Việc không thay quần áo sạch sau khi tập luyện hoặc khi bị ướt cũng là một yếu tố nguy cơ hắc lào đáng kể.
7. Hệ Miễn Dịch Suy Yếu
Những người có hệ miễn dịch suy yếu do bệnh lý (HIV/AIDS, tiểu đường, ung thư đang hóa xạ trị) hoặc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch kéo dài sẽ có nguy cơ mắc hắc lào cao hơn. Khi hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể yếu đi, vi nấm sẽ dễ dàng xâm nhập và gây bệnh.
8. Môi Trường Sống Nóng Ẩm
Khí hậu nóng ẩm của Việt Nam là một điều kiện lý tưởng cho các bệnh nấm da phát triển, bao gồm cả hắc lào. Mồ hôi ra nhiều, da thường xuyên ẩm ướt làm tăng khả năng bị nhiễm nấm.
III. Các Yếu Tố Nguy Cơ Làm Tăng Khả Năng Mắc Bệnh Hắc Lào
Ngoài những nguyên nhân chính gây hắc lào kể trên, một số yếu tố sau đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh hoặc khiến bệnh trở nên nghiêm trọng hơn:
- Sống ở vùng khí hậu nóng ẩm: Như đã đề cập, đây là môi trường thuận lợi cho nấm.
- Tham gia các môn thể thao tiếp xúc: Như đấu vật, judo, bóng đá, nơi có nhiều tiếp xúc da kề da.
- Sử dụng phòng tắm công cộng, phòng thay đồ chung: Những nơi này thường ẩm ướt và có thể tiềm ẩn mầm bệnh.
- Mồ hôi nhiều (hyperhidrosis): Khiến da luôn trong tình trạng ẩm ướt.
- Béo phì: Các nếp gấp da ở người béo phì là nơi dễ giữ ẩm và tạo điều kiện cho nấm phát triển.
- Mắc các bệnh da liễu khác: Như chàm (eczema) có thể làm tổn thương hàng rào bảo vệ da.
- Tuổi tác: Trẻ em và người già có thể có nguy cơ cao hơn do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện hoặc suy giảm.
IV. Phòng Ngừa Hắc Lào Bắt Đầu Từ Việc Hiểu Rõ Nguyên Nhân
Hiểu rõ các nguyên nhân gây bệnh hắc lào và yếu tố nguy cơ hắc lào là bước đầu tiên và quan trọng nhất để phòng tránh căn bệnh này. Bằng cách giữ vệ sinh cá nhân tốt, tránh dùng chung đồ dùng, giữ da khô thoáng và cẩn trọng khi tiếp xúc với người hoặc vật nuôi có dấu hiệu bệnh, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ mắc phải hắc lào.
Nếu bạn nghi ngờ mình có các dấu hiệu của bệnh hắc lào, đừng ngần ngại tìm hiểu thêm về Triệu Chứng Hắc Lào hoặc tham khảo ý kiến của bác sĩ da liễu để được chẩn đoán và có hướng điều trị kịp thời. Việc phát hiện sớm và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng thoát khỏi sự khó chịu do hắc lào gây ra.